Architekturę krajobrazu traktujemy jako projektowanie przestrzeni, w której człowiek spędza swoje życie. Projektując kształtujemy zatem środowisko naturalne człowieka, jeżeli takie pojęcie miałoby być zastosowane do współczesnych ludzi. Nasze projekty formują otoczenie człowieka w zgodzie z jego wyobrażeniem o tym, jak taka „idealna” przestrzeń powinna wyglądać, uwzględniając przy tym jego rzeczywiste, choć nie zawsze uświadamiane i artykułowane, potrzeby.

Rozmowa

Rozmowa projektanta z klientami, a jednocześnie przyszłymi użytkownikami projektowanej przestrzeni, ma kluczowe znaczenie i ma na celu między innymi objaśnienie im złożonej zależności między człowiekiem a przyrodą oraz tego, w jaki sposób będzie ona odzwierciedlona i urzeczywistniona w projekcie.

Często w proces przygotowania projektów przestrzeni publicznej włączają się lokalne organizacje, dla których ważne są aspekty społeczne lub kwestie związane z poprawą stanu środowiska albo chęć wprowadzenia nowych rozwiązań, które w danym czasie stają się popularne.

Częścią tego dialogu są także inicjatywy podejmowane w ramach budżetów obywatelskich. Takie elementy jak systemy wyłapujące deszczówkę, ogrody deszczowe, łąki, ogrody społeczne, ekologiczne ogródki przyszkolne są często proponowane przez obywateli i z powodzeniem mogą stać się częścią nowej przestrzeni.

W opracowaniu rewitalizacji Francisville, dzielnicy Filadelfii, w której uczestniczyliśmy, do rozmów zgłosiło się lokalne stowarzyszenie od kilku lat zabiegające o poprawienie się sytuacji społecznej mieszkańców.

Dzięki ich zaangażowaniu, przygotowany projekt dzielnicy wzbogacił się o takie elementy jak targowisko oferujące lokalne warzywa i owoce, place zabaw i kilka zielonych skwerów, które zastąpiły miejskie nieużytki pełne śmieci i niebezpiecznych zakamarków. Mieszkańcy wiedzą czego im brakuje, co im doskwiera i jakie zmiany chcieliby widzieć w swoim otoczeniu.

Relacje międzyludzkie

Odpowiednio zaplanowana i dobrze funkcjonująca przestrzeń zaspokaja wielorakie potrzeby użytkowników, zarówno indywidualnych jak i grup społecznych. Jedną z takich podstawowych potrzeb jest utrzymywanie relacji międzyludzkich.

Niektórzy wolą odpoczywać samotnie i to dla nich tworzy się odizolowaną, bezpieczną przestrzeń, zaciszną oazę w ogrodzie lub skryty zaułek w parku. W pensjonacie Afrodyta w Ośnie Lubuskim zaplanowaliśmy takie miejsce z wygodnymi ławkami w cienistym zakątku ogrodu z myślą o pensjonariuszach potrzebujących bardziej intymnej atmosfery .

Inni znowu preferują spędzanie czasu w grupie i nie stronią od spotkań  w przestrzeni publicznej, zarówno tych kameralnych jak, na przykład, z innymi opiekunami dzieci na placach zabaw, jak również tych o dużej liczbie uczestników, takich jak koncerty w parkach. Te potrzeby trzeba uwzględnić podczas projektowania, tak aby umożliwić wszelakie relacje, pozostawiając użytkownikom wolność wyboru.

Cele te można też osiągnąć umożliwiając użytkownikom spontaniczne aranżowanie przestrzeni poprzez samodzielne ustawianie krzeseł, siedzisk, stolików, itp., w zgodzie z własnymi potrzebami i nastrojem, tak by mogli spędzać czas w grupie lub samotnie, w słońcu lub w cieniu, pod koronami drzew lub z dala od nich.

Nie zapominajmy, że każdy z nas czuje się bardziej komfortowo w miejscach, gdzie mamy możliwość ugaszenia pragnienia i zaspokojenia głodu, umycia rąk, ochłodzenia się lub skorzystania z toalet. Tworząc przestrzenie spełniające te warunki, możemy być pewnymi, że spotkają się one z zainteresowaniem użytkowników. 

Kontekst

Naturalny krajobraz jest niszczony na naszych oczach. Szatkowane są pola, trzebione lasy, osuszane tereny podmokłe, a wszędzie, gdzie tylko można, wytyczane są działki pod zabudowę. I coraz częściej zagospodarowanie tych działek jest całkowicie oderwane od tego, co znajduje się poza ich granicami.

Ten kierunek rozwoju jest niepokojący, ale przy umiejętnym planowaniu przestrzennym można mu zapobiec. Każda posiadłość jest częścią otaczającego krajobrazu i powinna tworzyć z nim spójną całość. Już samo pozostawienie istniejących drzew na działce pozwala zachować połączenia wizualne i przyrodnicze z otoczeniem. Takie połączenia ułatwiają obserwację przyrody i podziwianie krajobrazu dając poczucie harmonii i bycia częścią danej okolicy.

W Berwyn, w Pensylwanii, dom i dziedziniec otoczyliśmy rozległymi ogrodami, ale czym dalej od nich, tym założenia ogrodowe stają się coraz bardziej naturalistyczne i zbliżone do otaczających je łąk i lasu. Mimo że architektura budynków jest niepowtarzalna, nietypowa dla tego regionu, to posiadłość zagospodarowaliśmy tak, żeby uszanować kontekst i istniejące charakterystyczne elementy krajobrazu. Dzięki temu zatarły się granice a istniejący krajobraz nie ucierpiał.  

Bliskość 

Nasz świat staje się coraz bardziej zurbanizowany. Zanikają naturalne siedliska flory i fauny, redukowane są tereny zieleni w miastach ustępując miejsca zabudowie, drogom, parkingom. Żyjemy w pośpiechu, wśród betonu, oddalamy się od natury.

Możliwość bliskiego i codziennego kontaktu z przyrodą i ułatwiony do niej dostęp stają się coraz ważniejsze i powinny stać się priorytetem przy planowaniu przestrzennym. W zaprojektowanym przez nas Parku Nauk Przyrodniczych w Bytomiu Odrzańskimponad 20 ha należących do chronionego obszaru Natura 2000 zostało udostępnione dla mieszkańców.

Odtworzyliśmy w nim historyczny trakt w formie dębowej alei oraz zaplanowaliśmy meandrującą sieć scieżek prowadzących do interesujących miejsc: stawów, łąk, mokradeł, łęgów, wałów przeciwpowodziowych i samej rzeki Odry. Aby zachęcić mieszkańców do spędzenia czasu na łonie natury w parku znalazły się liczne udogodnienia: pomosty dla wędkarzy, przystanki edukacyjne dla młodzieży, polany piknikowe dla całych rodzin, toalety oraz trawiasty amfiteatr, gdzie mogą odbywać się koncerty plenerowe. 

Praktyczne nade wszystko

Wszyscy lubimy przebywać na świeżym powietrzu, w ogrodzie, parku, zielonym skwerze. Lubimy spędzać w nich czas aktywnie. Ale jeżeli ta aktywność ma oznaczać żmudną, ciężką pracę przy pielęgnowaniu tych miejsc, to zapał szybko opuszcza większość z nas.

Nie każdy może sobie pozwolić na wynajęcie na stałe ogrodnika, który będzie regularnie doglądał ogrodu. Nie każdy ma czas, siły i chęci by wolny czas poświęcić na pracę w ogrodzie. Po powrocie z pracy i w weekendy chcemy w ogrodzie się relaksować a nie zamartwiać zaległościami w pracach utrzymaniowych.

Dlatego właśnie praktyczny aspekt projektowania ogrodów związany z ich właściwym utrzymaniem jest niezmiernie ważny. Zniechęceni potencjalnym nawałem pracy w ogrodzie właściciele często zupełnie niepotrzebnie rezygnują z bogactwa bylin, traw, krzewów i drzew i godzą się na życie w otoczeniu monotonii trawników i żywopłotów.