Estetyka to jedno z podstawowych kryteriów rozwoju zrównoważonego. Założenia ogrodowe i parkowe tworzone w duchu rozwoju zrównoważonego i zgodnie z jego kryteriami powinny być piękne. Powinny podkreślać i zachowywać naturalną krasę istniejącego otoczenia i szerzej pojętego krajobrazu. Powinny być dostosowane do naturalnych rytmów przyrody, różnorodne, bogate gatunkowo, planowane z poszanowaniem dla otwartej przestrzeni, oparte na lokalnym kontekście, wykorzystujące istniejące drzewa. Projektując pamiętamy, że ogród nie kończy się na granicy działki. Jest częścią otoczenia, a przy odpowiednim zaplanowaniu osi widokowych, może być powiększony wizualnie i zapożyczać widoki z otaczającego krajobrazu.   

Widoki

Proces projektowania zawsze rozpoczyna się od dokładnej analizy miejscowych uwarunkowań, istniejącej szaty roślinnej, szczególnie drzew, określenia, czy istnieją przesłanki do stworzenia osi widokowych wychodzących poza granice posesji i zbadania jak można je wykorzystać przy organizowaniu przestrzeni ogrodowych wokół istniejących już budynków. Ogród nie zawsze kończy się na ogrodzeniu. Przy odpowiednim zaplanowaniu osi widokowych, możemy go powiększyć wizualnie i sięgać wzrokiem w otaczający krajobraz. Szczególny potencjał mają tu posesje położone na skraju wzniesień, ponad roztaczającym się krajobrazem.

Największym atutem posesji w Chwalęcicach, malowniczo położonej dzielnicy Gorzowa, było właśnie posadowienie na wzniesieniu, z którego roztaczają się widoki ku rozlewisku Kłodawki i polom uprawnym. I to te widoki zadecydowały o całym układzie projektowanego przez nas ogrodu. Najważniejsza oś widokowa z tarasu ku Kłodawce pozostała otwarta i podkreślona tak, aby wzrok prześlizgiwał się ponad ogrodzeniem, a ogród wydawał się jeszcze obszerniejszym. Skupiny drzew i krzewów zaplanowaliśmy jedynie w miejscach, gdzie wymagane było odsłonięcie domostwa od sąsiadów.   

Skrajnie

Szczególną uwagę poświęcamy ogrodom, które powstają na skraju lasu, łąk, terenów podmokłych. Taka unikalna lokalizacja wymaga planowania z poszanowaniem wyjątkowego charakteru tych miejsc.

Opierając się na zasadach zrównoważonego rozwoju planujemy wtedy ogrody przyjazne przyrodzie, złożone tylko z gatunków lokalnej flory oraz, jeśli jest taka potrzeba, roślin użytkowych uprawianych od dawna w danej okolicy. Zapraszamy do ogrodu otaczający las i łąki. Rozmywamy sztucznie wyznaczone granice.

Tak też zrobiliśmy w ogrodzie w Rudnej. Posiadłość styka się z brzegiem lasu, gdzie wytworzyła się wielowarstwowa struktura o dużym bogactwie gatunkowym i zróżnicowanym układzie pasów roślinnych. Tuż przy brzegu lasu, na jego granicy z działką wytworzył się okrajek, zbiorowisko roślin zielnych i pnączy.

Aby połączyć te strefy, poszerzyliśmy przejściowy pas między lasem a łąkami. Naturalnie bogaty przyrodniczo, łączący w sobie elementy ekosystemów z obu stron, pas ten został dodatkowo wzbogacony o rodzime gatunki krzewów i drzew podszytu leśnego. W ogrodzie zaplanowaliśmy też łąki, a w nich obok traw gatunki kserotermiczne, które zasiedlą nowo powstałe piaszczysko.      

W teatrze

Sezonowe zmiany w przyrodzie najłatwiej obserwować w środowisku mało przekształconym, gdzie dobrze widać drzewa, łąki, pola. Ale nawet na terenach gęsto zabudowanych można tak planować przestrzeń i zieleń, by przechodzenie z sezonu na sezon rzeczywiście przynosiło widoczne zmiany. Na osiągnięcie tego celu pozwala między innymi sadzenie roślin, które zmieniają wygląd z miesiąca na miesiąc, roślin, których nikt nie formuje i nie strzyże, zmieniających z czasem swoje kształty, wypełniając przestrzenie, przenikając się wzajemnie.

Takie naturalne przemiany zaobserwowaliśmy i wykorzystaliśmy na 5 hektarowej malowniczej posiadłości w Doylestown w Pensylwanii, która miała zostać przekształcona w zacisze dla małżeństwa artystów. Ponad dwustuletni dom otoczony niegdyś polami uprawnymi, stał teraz wśród łąk i podmokłych zarośli. Wykorzystaliśmy wszystkie naturalne walory otaczającego krajobrazu, stare drzewa, rozległe otwarte przestrzenie, podmokłą część lasu wraz ze strumieniem i dzikim leśnym oczkiem i wzbogaciliśmy je o warsztaty i pracownie dla artystów.

Cała posiadłość miała służyć jako miejsce inspiracji i scena do wystawiania prac. Stworzyliśmy przestrzenie do spotkań, odpoczynku i spacerów. Wędrując po ścieżkach odkrywa się nowe przestrzenie, zakamarki i widoki zmieniające się jak kadry w filmie, a ich nastrój w zależności od sezonu i pory dnia.   

Zapożyczenia 

Nieczęsto trafia się możliwość zaprojektowania ogrodu w samym sercu parku czy lasu. Jeśli się zdarzy, to stanowi to zarówno wyzwanie jak i wielki potencjał. Naszym zadaniem jest wtedy pogodzenie potrzeb mieszkającego tam człowieka z potrzebami i ochroną otaczającej przyrody i krajobrazu.

Bliskość natury daje możliwość bezpośrednich zapożyczeń, projekt może podkreślać otaczającą przyrodę i być z nią zsynchronizowanym. Można zaprosić do ogrodu rodzime drzewa i krzewy, rosnące tuż za ogrodzeniem. Można też wybrać inne gatunki i stworzyć z nich zbiorowisko roślinne na wzór tych spotykanych na dziko.

Tak uczyniliśmy opracowując projekt ogrodu w Orłowicach. Wykorzystaliśmy wszystkie atuty tego miejsca, czyli bezpośrednie sąsiedztwo lasu i łąk, a także położenie na stromym zboczu pogórza Izerskiego. Kompozycje roślinne zostały tak dopracowane, że utworzył się z nich swoisty ogrodowy ekosystem, w który nie ma już potrzeby ingerować, i który swobodnie wpisuje się w naturalny krajobraz nie zasłaniając widoków w stronę gór.   

W każdej skali

Ogród to złożona kompozycja przeróżnych elementów. Liczy się nie tylko ich ogólny układ i wygląd, ale także każdy szczegół, każda nawet najmniejsza przestrzeń. Projektujemy tak, by cały ogród był piękny, a każdy zakamarek atrakcyjny. Ważne są widoki dalekie jak i te bliskie. Nie zostawiamy na łaskę losu żadnej przestrzeni i każdą zamieniamy w ciekawe i piękne miejsce.